Belangenbehartigers van zelfstandigen hopen op koerswijziging wet VBAR

Hoe reageren belangenbehartigers van zzp'ers op het hoofdlijnenakkoord? We maakten een online rondgang en stellen vast dat belangenbehartigers van zelfstandigen hopen op een koerswijziging van de coalitie. Vooral door een wijziging van de concept wet Verduidelijking Beoordeling Arbeidsrelaties en Rechtsvermoeden (VBAR).

Huidige koers wordt gehandhaafd: wet VBAR

"Zekerheid op de arbeidsmarkt wordt gestimuleerd, bijvoorbeeld voor echte zelfstandigen (zzp’ers) in het zelfstandigenbeleid... Daarnaast streven we naar meer vaste contracten voor werknemers. Daartoe wordt de wetsbehandeling van de Wet verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden (VBAR) ... voortgezet." uit het Hoofdlijnenakkoord 2024 - 2028.

De wet VBAR is de opvolger van de wet DBA en stelt inbedding en aansturing centraal. De huidige demissionaire minister stelde dat als je onderdeel van de bedrijfsvoering bent, je dan in loondienst werkt. Haar concept wet kreeg via de internetconsultatie een enorme hoeveelheid negatieve reacties te verwerken, vooral van zzp'ers in de zorg. De minister erkende dat dat dit aanleiding was om nader onderzoek te doen naar de begrippen “inbedding” en “ondernemerschap”. Juist het beperkt wegen van het zelfstandig ondernemerschap kwam haar op veel kritiek te staan. Toch mocht de minister door met haar wet VBAR. Nu blijkt dat het hoofdlijnenakkoord haar route lijkt te steunen. Daarmee zou een grote groep zelfstandigen geraakt kunnen worden. Als je de spelregel van inbedding hanteert dan zou het hoogleraar arbeidsrecht Evert Verhulp "niet verbazen als de helft van alle zzp’ers schijnzelfstandige blijken te zijn." De introductie van de wet staat nu gepland voor 2026.

Belangenbehartigers hopen op koerswijziging coalitie

Belangenbehartigers voor zzp'ers zijn deels verenigd in Vereniging Zelfstandigen Nederland (VZN) en staan deels los van elkaar. Bij de individuele belangenbehartigers valt op dat Platform Zelfstandig Ondernemers (PZO) een week na publicatie geen bericht heeft geplaatst over het hoofdlijnenakkoord. FNV Zelfstandigen geeft aan dat vooral VVD en NSC nog stevig van mening verschillen over de invulling van de wet VBAR. Een inhoudelijk standpunt over het hoofdlijnenakkoord neemt zij verder niet in. De zelfstandigenorganisaties verenigd binnen VZN lezen zowel  'zoet als zorgen' in het hoofdlijnenakkoord. De organisaties zetten het positieve bericht dat de verlaging van de mkb-winstvrijstelling niet doorgaat, tegenover het vervolg van de wet VBAR. Dat laatste punt leidt tot zorgen. “De huidige conceptwet VBAR staat haaks op zekerheid voor echte zelfstandigen. Echte duidelijkheid krijgen zelfstandigen pas wanneer we scherpe ondernemerscriteria met elkaar formuleren.” De combinatie van belangenbehartigers van zelfstandigen hopen op een koerswijziging, waarbij duidelijke ondernemerscriteria bepalen wanneer iemand echt zelfstandig is.

Geen nieuws = goed nieuws?

Nu de huidige route van demissionair minister van Gennip wordt doorgezet, is er als het ware geen 'nieuws' onder de zon. Maar is geen nieuws, goed nieuws als de huidige route al op zoveel kritiek kon rekenen? Is er reden tot zorg, of kunnen we rustig wachten op de uitwerking van het hoofdlijnenakkoord in een regeerakkoord? Voor alle zzp'ers in Nederland, breekt er volgens de voorzitter van VZN een spannende tijd aan. "Mijn hoop is gevestigd op nieuwe bewindslieden die het lef hebben om modern zelfstandigenbeleid te ontwikkelen, met ruimte en zekerheid voor zelfstandige ondernemers zonder personeel. Zulke bewindslieden duwen de 1,6 miljoen zelfstandigen in Nederland niet massaal terug in het hokje van werknemerschap (om ze vermoedelijk juist weg te jagen uit hun sector), maar stimuleren hen tot duurzaam zelfstandig ondernemerschap... Om echte zelfstandigen zekerheid te bieden dat zij mogen blijven werken als zelfstandige - een wens van velen - zijn er duidelijke ondernemerscriteria nodig. En juist die zijn onvoldoende uitgewerkt." Sinds de internetconsultatie van de conceptwet VBAR bleef het stil. "Zelfstandigen weten dus niet waar ze aan toe zijn."