Geen uitkering verplichte AOV ZZP zolang je het minimumloon kunt verdienen
May 06, 2024Er komt een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) voor zelfstandigen. Het wetsvoorstel is in voorbereiding en de minister heeft toegelicht wanneer zzp'ers voor een uitkering in aanmerking komen. Of eerder; wanneer je er geen aanspraak op kunt maken. Je ontvangt geen uitkering vanuit de verplichte AOV ZZP zolang je zelf in staat bent het minimumloon te verdienen.
Uitkering verplichte AOV via één criterium
De verplichte AOV verzekering voor zzp'ers komt eraan. Wanneer heb je recht op een uitkering vanuit de verplichte AOV? Minister van Gennip kondigde via een brief aan de Kamer aan dat er één duidelijk criterium komt. Zolang je zelf nog het minimumloon kunt verdienen, krijg je geen uitkering vanuit de verplichte AOV. Voor werkenden vanaf 21 jaar ligt dat minimumloon op € 13,27. Oftewel; pas als je in verband met ziekte geen gemiddelde van € 13,27 per uur haalt, treedt de AOV zzp in werking. Of je het minimumloon kan verdienen, zal beoordeeld worden door het UWV. Twee jaar geleden vond het UWV de uitvoering van een verplichte AOV nog 'niet uitvoerbaar', maar inmiddels is dit veranderd en werkt het UWV mee.
Drempelfunctievariant
Demissionair minister van Gennip kiest voor de 'dremelfunctievariant' die in maart voorgesteld werd door de OCTAS. Deze commissie bracht de verplichte AOV ZZP een stap dichterbij, door de minister het advies te geven om ook zzp'ers onder het arbeidsongeschiktheidsstelsel te schuiven. Dit wordt 'solidair' genoemd. Nu blijkt dat de minister uit de drie voorstellen van de OCTAS, een variant gekozen heeft die zzp'ers op overzichtelijke wijze in aanmerking laat komen voor een uitkering.
"Na ... ziekte heeft een zelfstandige recht op een uitkering. Bij de beoordeling onderzoeken de verzekeringsarts en de arbeidsdeskundige of de zelfstandige nog het wettelijk minimumloon kan verdienen op de arbeidsmarkt. Dit doen ze door eerst vast te stellen of de zelfstandige nog in staat is om één van de aangewezen drempelfuncties op het WML-niveau uit te kunnen voeren. Als dit niet het geval is, ontvangt de zelfstandige een uitkering. Deze methode van beoordelen wijkt af van die van de WIA. Naar onze inschatting kost het de verzekeringsarts zo minder tijd per beoordeling." - OCTAS advies.
Wat is een drempelfunctie?
De verplichte AOV zzp treedt niet in werking als je in staat bent om in een 'drempelfunctie' te werken en het wettelijk minimumloon te verdienen. Wat is een drempelfunctie? Een drempelfunctie is een landelijk voorkomende functie op de Nederlandse arbeidsmarkt die een werknemer minimaal belast. Het gaat om functies met maximaal opleidingsniveau MBO-3, waarmee iemand het wettelijk minimumloon kan verdienen of een loon daar net iets boven. Een verzekeringsarts heeft op dit moment 15 drempelfuncties binnen de WML waaruit deze kan kiezen voor werknemers. Als er één wordt gevonden waar je geschikt voor wordt bevonden, dan wordt aangenomen dat je het minimumloon kunt verdienen en is er dus geen sprake van arbeidsongeschiktheid.
'Uitlegbaar, betaalbaar en uitvoerbaar'
De minister vindt het voorstel “uitlegbaar, betaalbaar en uitvoerbaar” en laat dit omzetten naar een wetsvoorstel. Het UWV is aan boord, omdat het een overzichtelijk salomonsoordeel wordt voor de verzekeringsarts en de arbeidsdeskundige. Dat de aanpak van het UWV richting de zzp'er anders wordt dan die van werknemers, wordt een '(ondernemers-)risico van inkomensverlies' voor de zzp'er genoemd.
"Ik ben blij dat ik, in nauwe samenwerking met UWV, en na constructief overleg met sociale partners en zelfstandigenorganisaties, heb kunnen komen tot dit arbeidsongeschiktheidscriterium." - demissionair minister van Gennip.
Wat vinden zelfstandigenorganisaties? Vereniging Zelfstandigen Nederland (VZN) noemt de insteek positief en "heeft hier ook voor gepleit. De nieuwe variant is beter uitlegbaar, uitvoerbaar en duidelijker. En doet recht aan het feit dat zelfstandigen wisselende uurlonen en inkomsten hebben." Eerder gaf de voorzitter van VZN aan dat er met het UWV “sprake zou zijn van verplichte winkelnering bij een organisatie met overduidelijke uitvoeringsproblemen." Deze zorgen lijken nu van de baan.
De verplichte publieke verzekering zal naar verwachting in 2027 gaan en gelden voor IB-ondernemers. De (fiscaal aftrekbare) verplichte AOV zzp premie zal zo'n 7,5 - 8% van het inkomen gaan kosten en naar verwachting een maximum aan inleg kennen. Uitkering van de verplichte AOV ligt op maximaal het minimumloon.
